“We bieden fulltime, parttime of flexibel”: Hoe worden werknormen in vacatureteksten in de verpleegkunde, het primair onderwijs, ICT en techniek gecommuniceerd?

Nederland en Vlaanderen kennen grote arbeidsmarktkrapte, vooral in de zorg, het onderwijs en de techniek. Deze sectoren kennen ook een sterke gendersegregatie: in de techniek is ruim 80% man en werkt fulltime, in de zorg is ruim 80% vrouw en werkt parttime. Om tal van sociaaleconomische redenen is deze situatie onwenselijk. HR-professionals hebben behoefte aan handelingsperspectieven om meer divers arbeidspotentieel aan te trekken. Hoewel er veel aandacht is voor genderinclusief taalgebruik (neutraal taalgebruik dat niet impliceert dat een bepaald geslacht of gender de norm is) in vacatureteksten, is er nog weinig onderzoek gedaan naar de communicatie van werknormen in verschillende sectoren en hoe normatief die zijn in het schetsen van de ‘ideale’ werknemer in masculiene en feminiene sectoren. Is er in dit onderdeel van de vacaturetekst ook sprake van een bepaalde gender als norm? In dit onderzoek exploreren we (1) signalen van normalisering van fulltime/parttime normen in masculiene en feminiene sectoren in vacatureteksten, en (2) of deze normen verschillen tussen de sectoren primair onderwijs en verpleegkunde versus ICT en techniek. In een mixed-methods design interviewden we acht HR-professionals en deden we tekstanalyse op 160 vacatureteksten om deze vraag empirisch te beantwoorden. De resultaten laten zien dat er verschillen zijn in de normen die gelden in de sectoren: vacatures in masculiene sectoren bieden vooral fulltime contracten en doen een groter beroep op iemands beschikbaarheid, terwijl de feminiene sectoren voornamelijk parttimebanen en meer flexibiliteit aanbieden. Deze fulltime/parttime normen versterken genderrolverwachtingen over ‘mannenberoepen’ en ‘vrouwenberoepen’. De implicaties voor de HR-beroepspraktijk in het doorbreken van genderongelijkheid via inclusieve arbeidsvoorwaarden in werving- en selectie worden besproken.