Wateroverlast en aansprakelijkheid

Onze watersystemen zijn de afgelopen decennia dusdanig verbeterd dat zij normaliter alle functies, waaronder de agrarische, goed kunnen bedienen. Mede dankzij een uitgekiend en fijnmazig waterbeheer kan de agrarische sector floreren. Het buitenland is daar jaloers op. Niettemin gaat het soms mis. Medio 2016 werd Zuidoost-Nederland met ernstige wateroverlast door overvloedige regenval geconfronteerd. De schade voor agrarische bedrijven was enorm. In dergelijke situaties wordt al snel naar het waterschap gekeken als beheerder van het regionale watersysteem. Hoe ver reikt de zorgplicht van het waterschap precies? Kan de schade op het waterschap worden verhaald? Dit artikel gaat op deze vragen in en geeft aan in hoeverre een waterschap al dan niet aansprakelijk is voor schade als gevolg van extreme neerslag. Ook wordt de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (hierna: WTS) beschreven, die immers in het verleden door het Rijk in dergelijke situaties is toegepast.
Allereerst wordt het relevante wettelijk kader geschetst, waarna het systeem van de provinciale gebiedsnormen voor wateroverlast wordt uitgelegd en toegelicht. Hierna wordt de eventuele aansprakelijkheid van het waterschap aan de hand van de jurisprudentie besproken. Vervolgens komt de WTS aan de orde alsmede de op de waterkeringsbeheerders rustende risicoaansprakelijkheid voor dijken. Afgerond wordt met enkele conclusies. Ons artikel concentreert zich nadrukkelijk op het landelijk gebied. Binnen de bebouwde kom geldt met de gemeentelijke zorgplicht voor afvloeiend hemelwater (zie art. 3.5 Waterwet) een ander juridisch regime.