Togadragers in de rechtsstaat

Van oudsher vormen de juridische togaberoepen het kloppend hart van het rechtsbedrijf. Waar de wetgever de spelregels in de samenleving bepaalt door het vaststellen van abstracte normen, krijgen die normen pas betekenis in ‘de hitte van het spel’. Dat ‘spel’ is de rechtszaak waar partijen concrete feiten aan de rechter voorleggen en juridische stellingen betrekken; de confrontatie van de abstracte norm met het ‘echte leven’. Dit spel, het proces, is omgeven met tradities en rituelen, waarbij de spelers zich in toga hullen: juridische togadragers dus. Rechters, advocaten en officieren brengen in hun verschillende rollen het recht tot leven en geven het zijn maatschappelijke duiding en betekenis. De juridische studie richt zich hoofdzakelijk op het spel zelf (het procesrecht) en de producten hiervan: de (materieelrechtelijke betekenis van) rechterlijke uitspraken. Pas de laatste jaren wordt er aan de Nederlandse faculteiten substantiëler aandacht aan de spelers, de juridische togadragers, geschonken in de vorm van togamasters of bachelor opleidingen, zoals het vak juridische togaberoepen (JTB I en II), dat onderdeel uitmaakt van de ‘togaminor’ van de faculteit van de Universiteit van Amsterdam. Een samenhangende behandeling van de juridische togaberoepen ontbrak echter. Met dit boek wordt deze leemte gevuld. Daarin staat de rol en functie van de rechter, de advocaat en de leden van het openbaar ministerie in de rechtsstaat centraal. Vanuit dit perspectief worden de kernwaarden en de beroepsethiek van deze juridische professionals en de organisaties waarbinnen zij hun werk verrichten behandeld. Ook wordt, mede vanuit dit rechtsstatelijk perspectief, ingegaan op de betekenis voor togadragers en rechtzoekenden van het grondrecht op toegang tot het recht. Tenslotte wordt stilgestaan bij de ontwikkelingen op het gebied van alternatieve geschilbeslechting en de daarvan te verwachten invloed op de plaats binnen de rechtspleging van gerechtelijke procedures en daarmee ook op het werk van de togadragers. Dit boek is niet alleen geschikt voor studenten in de laatste fase van hun rechtenstudie, maar ook voor hen die opgeleid worden in de juridische professies. Ook voor degenen die al in deze professies werkzaam zijn, zal het boek nieuwe informatie bevatten en een ander perspectief op het vak van togadrager bieden.