PTSS en traumatische rouw

De posttraumatische stressstoornis (PTSS) is de bekendste van de psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen. Deze vormen het onderwerp van de psychotraumatologie, een bij uitstek multidisciplinair werkveld waarin naast clinici ook onderzoekers, vertegenwoordigers van beroepsgroepen en beleidsmakers zijn betrokken. De patiënten zijn overlevende, getroffene, slachtoffer, dader en/of nabestaande. Actuele ontwikkelingen in het wereldnieuws zijn van invloed op het werkterrein. Die kunnen leiden tot nieuwe aanmeldingen voor behandeling of nieuwe aandacht voor specifieke aspecten van de problematiek. Te denken valt aan globalisering, gewapende conflicten, vluchtelingen, militaire interventies en rampen zoals de vliegramp met de MH17.
Daarnaast spelen recente ontwikkelingen binnen de beroepsgroep een belangrijke rol, zoals de introductie van de DSM-5, de geplande verschijning van de elfde editie van de International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD-11) en de Zorgstandaard Psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen. Deze ontwikkelingen laten zien hoe het werkveld sinds de introductie van het begrip PTSS in de DSM-III in 1980 gegroeid is. Er bestaan nu verschillende bekende evidence-based behandelingen die grote overeenkomsten vertonen. Zij kunnen in instellingen naast elkaar en in de individuele patiëntenzorg indien nodig na elkaar worden toegepast.

De titel van deze nascholing verwijst naar de klinische heterogeniteit van psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen. Naast PTSS wordt vaak gesproken van complexe PTSS als de traumatische gebeurtenissen hebben geleid tot verstoringen in de domeinen van affect, zelf en interpersoonlijke relaties. De opname van de persisterende complexe rouwstoornis (PCRS) als een van de zogenoemde ‘Andere gespecificeerde psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen’ in de DSM-5 en in de Zorgstandaard vestigt de aandacht op reacties op verlies van dierbaren. Van traumatisch verlies kan worden gesproken bij de dood van een (of meerdere) naaste(n) in de context van een traumatische gebeurtenis, dat wil zeggen als gevolg van moord, suïcide, oorlog, terreur, een ramp, ongeval of misdrijf. De term ‘traumatische rouw’ wordt gebruikt om psychische klachten na traumatisch verlies aan te duiden, in het bijzonder klachten passend bij PCRS, PTSS en/of depressie.

Deze nascholing is bedoeld om de competenties van psychiaters op het werkterrein van de psychotraumatologie te verstevigen en hen vertrouwd te maken met recente ontwikkelingen. De meeste aandacht gaat uit naar volwassenen; op enkele plaatsen komen kinderen en jeugdigen en ouderen ter sprake.