Position Paper geschreven voor de Tweede Kamer rondetafelgesprek Aanbestedingsbeleid van de Overheid, Kamercommissie Economische Zaken 27-09-23: "Meer centraal gestuurd, eenduidig, niet vrijblijvend beleid om duurzame, inclusieve en geopolitiek veilige aanbestedingen te realiseren": "Meer centraal gestuurd, eenduidig, niet vrijblijvend beleid om duurzame, inclusieve en geopolitiek veilige aanbestedingen te realiseren"

Aanbestedingspraktijk verbetert maar steeds (ook nieuwe) problemen.
Er is de laatste jaren veel ingezet om de aanbestedingspraktijk in Nederland te verbeteren. Er worden
betere procedures opgezet die tot betere resultaten leiden; er is ingezet op vorming en kennis; en op het
vergroten van het vertrouwen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Natuurlijk blijven er problemen
bestaan en er ontstaan steeds nieuwe. Bij het Utrecht University Centre for Public Procurement
(UUCePP) verrichten wij wetenschappelijk onderzoek gericht op oplossing van deze problemen.
Hieronder bespreek ik daar een selectie van alsmede welk aanbestedingsbeleid aan de oplossing ervan
kan bijdragen. Eerst volgt een opsomming van mijn aanbevelingen die in de hierna volgende pagina’s
meer specifiek worden uitgelegd.
Opsomming aanbevelingen:
1e. Vernieuw de visie op aanbesteden: vermijd ondoelmatig wij-zij denken door de samenleving
als partij centraal te stellen
▪ Hanteer Goed opdrachtgeverschap als concept; dit houdt een partnerschap in tussen alle partijen
die bij het aanbestedingsproces betrokken zijn en voor wie ingekocht wordt en die dus baat
dienen te hebben bij het resultaat/ de positieve effecten van aanbestedingen (eindgebruikers,
burgers, de samenleving in brede zin dus ook het milieu);
▪ In concreto betekent dit dat alles wat negatieve effecten op de natuur en leefbaarheid heeft bij
overheidsopdrachten, in de ‘werkelijke' kosten moet worden meegenomen.
2e. Centraal, coherent en consistent beleid is hard nodig om impact te maken
2a. Geen ondoelmatige fragmentatie van beleid meer
2b. Ontwikkel centrale visie om nationale geopolitieke veiligheid te waarborgen en zorg voor
adequate screeningssystemen
2c. Maak duidelijk welke rechtsinstrumenten voor welk beleid het meest effectief werken
2d. Zorg voor eenvoudige aanbestedingsprocedures op basis van innoverende contractvormen met
goede risicoverdeling
3e. Geen vrijblijvendheid meer om duurzaamheid te realiseren (in ruime zin, inclusief sociale
aspecten):
3a. Verplicht duurzame inkoop door die bovenaan de prioriteitenlijst van beleid te plaatsen
3b. Streef daarbij naar het creëren van betere niet van meer competitie: creëer kansen voor
innoverende partijen en sociaal ondernemerschap
3c. Benut beter de artikelen 2.82 en 2.82a Aw om maatschappelijk impact te versnellen