Polderen over het pensioenstelsel. Het debat tussen de sociale partners en de overheid over de oudedagvoorzieningen in Nederland, 1945-2000

Na 1945 was het pensioenstelsel voortdurend onderwerp van overleg en soms van felle debatten tussen sociale partners en overheid. Die deliberaties en ook die over andere sociaal-economische kwesties waren kenmerkend voor de naoorlogse sociale verhoudingen in Nederland. Dit overleg, dat vanwege de soms mooie resultaten, zoals het Akkoord van Wassenaar (1982), internationaal grote waardering oogstte, wordt wel het poldermodel genoemd. De discussies rond de ouderdomsvoorzieningen leidden echter onvoldoende of te laat tot noodzakelijk geachte hervormingen. In dit paper worden deze debatten geanalyseerd, maar het laat ook zien waarom het pensioenstelsel in Nederland toch een van de beste van de wereld is geworden.