Perspectieven van de buiten- en binnenwacht: de institutionele opgave van de rechtspraak

In 2012 heeft de Raad voor de rechtspraak door de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) onderzoek laten uitvoeren naar de wijze waarop belangrijke beslissers en opinieleiders in Nederland oordelen over de rechtspraak. Hiermee werd in een belangrijke leemte voorzien. Eerder was via klantwaarderingsonderzoeken en studies zoals die van het Sociaal en Cultureel Planbureau inzicht verkregen in de wijze waarop justitiabelen en de bevolking oordelen over de rechtspraak, maar naar de perceptie van andere belangrijke stakeholders was nog geen systematisch onderzoek gedaan. In deze bijdrage voor Recht der Werkelijkheid staan we in het eerste deel stil bij de belangrijkste bevindingen van het onderzoek. In het tweede deel leggen we deze resultaten naast recente ontwikkelingen in de rechtspraak, met name het verschijnen van het Manifest en de discussie die daarop volgde. Uit deze ontwikkelingen blijkt dat de interne legitimiteit de Rechtspraak wellicht nog voor grotere uitdagingen stelt dan de externe legitimiteit die centraal stond in het onderzoek naar reputatiemanagement. In het derde deel van dit artikel proberen we deze constatering te duiden en presenteren we enkele oplossingsrichtingen.