Over schade en schande: Shaming en stigmatisering van ondernemingen

Naming and shaming campagnes waarbij maatschappelijke actiegroepen ondernemingen via sociale media oproepen schadelijk gedrag te beëindigen, zijn een krachtig middel voor sociale controle van ondernemingen. Deze bijdrage onderzoekt de verschijningsvormen van naming and shaming in moderne mondiale markten aan de hand van het voorbeeld van Shell, één van de meest geshamede ondernemingen van deze tijd. Allereerst wordt vanuit organisatiesociologisch perspectief, de vraag beantwoord waarom juist Shell zoveel aandacht krijgt. Vervolgens bespreekt dit artikel hoe shaming zich manifesteert in mondiale markten. Het voorbeeld van Shell illustreert zowel reïntegratieve shaming met als doel schadelijke activiteiten te beëindigen, als stigmatiserende shaming waarbij het bestaansrecht van een onderneming wordt ontkend. Tot slot onderzoekt dit artikel de gevolgen van naming and shaming voor de reputatie van Shell, en concludeert dat het door Goffman geïntroduceerde begrip courtesy stigma – stigmatisering van partijen die zakelijke betrekkingen onderhouden met Shell – en daaruit voortvloeiende statusangst voor Shell het grootste reputatierisico vormt.