Een vernieuwende blik op persoonlijkheidsproblematiek bij jongeren: van traditionele hokjes naar dimensioneel denken

Persoonlijkheidsstoornissen zoals geclassificeerd in DSM‑5 komen veel voor bij kinderen en jongeren. Beperkingen zoals een matige betrouwbaarheid, stabiliteit en specificiteit van categoriale DSM-5-classificaties zijn problematisch voor vroegtijdige signalering van persoonlijkheidsproblemen en onderstrepen het belang van een dimensioneel perspectief. Wij pleiten in deze bijdrage voor een ontwikkelingsgericht, dimensioneel en persoonlijk perspectief op persoonlijkheidsproblematiek, met oog voor de context, het levensverhaal en de sterke kanten van de jongere. Wij bespreken empirische resultaten die betrekking hebben op de rol van persoons- en omgevingskenmerken bij het ontstaan van persoonlijkheidsproblematiek. Daarnaast presenteren we een integratief dimensioneel model op grond waarvan het ontstaan van persoonlijkheidsproblemen vanuit een ontwikkelingspsychopathologisch perspectief kan worden begrepen. Ten slotte bespreken we hoe dit model aanknopingspunten biedt voor een dimensionele diagnostiek van symptomen, persoonlijkheidstrekken en persoonlijkheidsfunctioneren.