De muis; niet voor één gat te vangen?

Het oppakken van laboratoriummuizen heeft een effect op hun stress- en angstgerelateerde reacties. Ook de manier waarop het dier wordt opgepakt kan grote effecten hebben op het gedrag. In (gedrags-)onderzoek is het daarom van groot belang dat de handelingen met de dieren gestandaardiseerd zijn, zodat ieder dier dezelfde handeling ondergaat en dat de dieren gewend zijn aan de ingreep. Er bestaan talloze gedragsopstellingen om allerlei soorten gedragingen bij proefdieren te kunnen meten. Zelfs wanneer we ons beperken tot de muis, zijn er legio gedragstesten beschikbaar (1). Toch hebben de meeste gedragsopstellingen één ding gemeen; de muis moet bij aanvang van de test in de opstelling geplaatst worden, om er na afloop weer uitgehaald te worden (met enige uitzonderingen daargelaten; bijvoorbeeld bij een gedragsopstelling waarbij het de taak van het dier is om zijn thuiskooi te vinden of wanneer er metingen worden verricht in de thuis-kooi). Zowel het dier in de opstelling zetten als het uithalen kan een stress reactie opleveren, evengoed bij dier als mens. Bij één gedragsopstelling geldt dit in het bijzonder, namelijk het dier uit de zogenaamde Elevated Plus Maze halen. Deze opstelling bestaat uit twee open en twee gesloten armen en bevindt zich op een verhoogd platform. Muizen zijn over het algemeen niet voor één gat te vangen, en zullen vrijwel altijd proberen te ontkomen aan de hand van de onderzoeker. Voornamelijk in de nauwe omgeving van de gesloten armen. Echter, er bestaat een relatief simpele, stress verminderende manier om het dier uit de opstelling te halen: door een buis als thuiskooiverrijking te gebruiken. Deze buis kan na de test bij de opstelling gehouden worden zodat het dier op de geur afkomt en in de buis loopt waarna de buis met het dier erin naar de thuiskooi vervoerd kan worden. Deze hanteermethode zorgt voor een minder stressvolle handeling bij het dier.