De grondexploitatie: Een kleine geschiedenis van een belangrijk begrip

Research output: Contribution to journalArticleProfessional

Abstract

De grondexploitatie is een begrip in ruimtelijk Nederland. Zelfs zodanig dat velen ook
al weten wat je bedoelt als je het acroniem ‘grex’ gebruikt. Het is de begroting voor het
proces van bouw- en woonrijp maken, waarvan het financiële resultaat voor een
belangrijk deel bepaalt of een gebiedsontwikkeling haalbaar is. Die grondexploitatie
wordt in de regel gevolgd door een vastgoedontwikkelingsexploitatie en eventueel
een vastgoedexploitatie (Vlek et al., 2011). Het begrip grondexploitatie is betrekkelijk
Nederlands. In andere landen maken ze uiteraard ook financiële inschattingen, maar
die zijn vaak anders van aard. In Engeland kennen ze bijvoorbeeld een meer
geïntegreerde grond- en vastgoedontwikkelingsexploitatie (Morley, 2002). Het
Nederlandse begrip laat zich dan ook wat onhandig vertalen in iets als ‘land servicing
account’ (Needham, 2007). Het is dus een (contextspecifieke) ‘institutie’. Instituties
kunnen soms aan transities in de weg staan. Zo staat ‘exploiteren’ van grond op
gespannen voet met beleidsdoelen als ‘water en bodem sturend’ (Pelzer, Haasnoot &
Buitelaar, 2023). De grondexploitatie lijkt als institutie sterk verankerd. Om de huidige
ruimtelijke uitdagingen het hoofd te kunnen bieden, is het daarom nuttig om de
grondexploitatie in historisch perspectief te plaatsen. De centrale vraag van dit artikel
is dan ook: waar komt deze institutie vandaan en hoe is deze in de loop van de tijd
veranderd (of constant gebleven)?
Original languageDutch
Number of pages7
JournalRooilijn
Publication statusPublished - 7 Dec 2023

Cite this