(Cognitieve) gedragstherapie en cognitieve (gedrags)therapie

Gedragstherapie en cognitieve therapie, heden ten dage veelal aangeduid met de overkoepelende term CGT, hebben de afgelopen vijf decennia het psychotherapeutische veld drastisch veranderd. Begonnen als nauwelijks getolereerde nieuwe psychotherapeutische benadering(en) geldt CGT anno 2016 nationaal en internationaal als de meest invloedrijke en best onderzochte psychotherapeutische stroming. In dit artikel worden vanuit een historisch overzicht een aantal kritische kanttekeningen gemaakt bij dit enorme succes. Deze omvatten onder meer de vraag (1) of CGT kan worden gezien als een waarlijk geïntegreerde therapievorm, (2) of het in de jaren negentig van de vorige eeuw stilzwijgend aanvaarden van het ziektemodel van de DSM en dus van een stoornisgerichte benadering een wetenschappelijk verantwoorde strategie is geweest, en (3) of de RCT inderdaad als de gouden standaard voor vergelijkend therapie-effectonderzoek kan worden gezien. Ten slotte worden enkele recente ontwikkelingen becommentarieerd, waaronder de transdiagnostische benadering en de netwerkanalyse van psychische klachten.