'Vervang rubbergranulaat door kurk en kokos'

Description

Paniekvoetbal om korrels kunstgrasvelden

Door Susan Wiendels

REGIO – Kunstgrasvelden liggen onder vuur sinds de berichtgeving over kankerverwekkende stoffen in het rubbergranulaat door televisieprogramma Zembla en de NOS. Is de paniek gerechtvaardigd en hoe gaan voetbalclubs in deze regio om met deze gevoelige materie? Een update.

Volgens de bandenbranche voldoet het rubbergranulaat op de Nederlandse kunstgrasvelden ruim aan de Europese normen.
"De conclusie van de NOS dat er sprake is van 'relatief veel kankerverwekkende stoffen' is pertinent onjuist", stelt Kees van Oostenrijk, directeur van de Vereniging Band en Milieu. De rubberkorrels van oude autobanden bevatten kankerverwekkende stoffen als benzeen, tolueen en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's). "Maar niet in zulke hoge concentraties dat dit gevaarlijk is voor de gezondheid", aldus Van Oostenrijk. Brancheorganisaties VACO en de Vereniging Band en Milieu baseren zich op de resultaten van de metingen bij de eerste vijftig kunstgrasvelden die onderzoeksbureau SGS heeft verricht. Hij noemt de berichtgeving van de NOS zeer suggestief. Ook heeft hij zware bedenkingen tegen de Zembla-uitzending van 5 oktober. "Dat programma toonde geen enkele nieuwe wetenschappelijke inzichten en heeft veel paniek onder ouders van voetballende kinderen gecreëerd zonder dat er sprake is van een aantoonbaar risico."
Toxicoloog Martin van den Berg van de Universiteit Utrecht beweert het tegendeel. "Van enkele soorten PAK's overschrijdt de concentratie de norm die geldt voor consumentenproducten. Die ligt beduidend anders dan de norm voor technische mengsels waarop de VACO zich baseert."

Sv Loil
Sportverenigingen konden zich tot 1 december aanmelden bij de brancheorganisaties om kosteloos mee te doen aan het onderzoek naar de gezondheidsrisico's door SGS. SV Loil is net als GWVV uit Varsselder één van de verenigingen in deze regio die heeft meegedaan. GWVV verwacht deze week de resultaten. Loil kreeg ze vrijdag 2 december op de deurmat. Pr-man Rob Mos: "Zowel ons hoofdveld als het naastgelegen pannaveld, dat ook veel wordt gebruikt door de St. Jozefschool, voldoen volgens de testen ruimschoots aan de norm voor rubbermengsel."

KNVB
Het onderzoek van de branche staat los van een nader onderzoek dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) momenteel in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid (VWS) uitvoert. Daarin worden honderd van de tweeduizend kunstgrasvelden in Nederland onderzocht, waaronder die van het 's-Heerenbergse MvR en VIOD uit Doetinchem. Het RIVM hoopt het onderzoek nog voor het einde van het jaar af te ronden. Ook voert het European Chemicals Agency in opdracht van de Europese Commissie een onderzoek uit naar de samenstelling van de stoffen van rubbergranulaat en de effecten daarvan op de gezondheid van mensen. De uitkomsten hiervan worden in februari 2017 verwacht. Tot die tijd neemt de KNVB geen maatregelen en gaat het competitieprogramma gewoon door. "Wij baseren ons op de expertise en feitelijke informatie van het RIVM. Er is op dit moment geen onderzoek dat uitwijst dat spelen op kunstgras schadelijk is voor de gezondheid. Een heel competitieprogramma eruit gooien zou daarom voorbarig zijn", geeft Patrick Balemans, adviseur accommodatiezaken op website van de KNVB aan.

Doetinchem
De gemeente Doetinchem laat er desondanks geen gras over groeien. Als eigenaar van de kunstgrasvelden van VIOD, DZC'68 en VVG'25 benaderde de gemeente zelf SGS voor een onafhankelijk onderzoek naar de gezondheidsrisico's. Onder toeziend oog van voorzitter Huub Veenes van de Stichting Exploitatie Sportpark Dichteren werd op 22 november op zes plekken minimaal 1 liter rubbergranulaat uit het kunstgrasveld van vv VIOD meegenomen. Vooruitlopend op de onderzoeksresultaten besloot het bestuur van VIOD op 1 december om wél in te grijpen. Alle teams onder 13, onder 11 en onder 9 spelen tot 31 december niet meer op het kunstgras. Eerder waren de trainingen voor de jeugdkeepers en de activiteiten van de Heilbron Mulders & Quint Cup groep al naar de grasvelden verschoven. VVG'25 en DZC'68 clubs houden de ontwikkelingen ondertussen nauwlettend in de gaten. "Als er meer bekend is over aanvullende onderzoeken zullen wij daar zeker naar handelen", liet VVG'25-voorzitter Ruud Veldkamp eerder weten. Het bestuur van DZC'68 zit op dezelfde golflengte. Saillant detail is dat met de realisatie van de nieuwbouw straks ook een tweede kunstgrasveld bij de zaterdagclub wordt aangelegd.

Voorzorgsmaatregel
Ook de besturen van SDOUC, Gendringen, GWVV, DVC'26, Loil en MvR volgen vooralsnog het advies van de KNVB om de kunstgrasvelden gewoon te gebruiken. "Wij blijven er rustig onder en wachten de onderzoeksresultaten af", vertelt GWVV-voorzitter Jan Aalders. "Wél spelen en trainen onze jongste pupillen uit voorzorg voorlopig op gras en hebben we de keeperstrainingen verplaatst." Bij SDOUC mijdt de allerjongste jeugd eveneens het kunstgras. Dat geldt ook voor sv Loil, ondanks de positieve testen van SGS. "Omdat er nog steeds veel onduidelijkheid bestaat in Nederland hoe hier nu mee om te gaan, heeft het bestuur besloten voorlopig de lijn van de KNVB en het RIVM te blijven volgen", aldus Rob Mos. "Misschien dat we andere maatregelen moeten gaan nemen als de onderzoeksresultaten van het RIVM bekend worden, maar voorlopig spelen en trainen onze jongste leden, mini, F- en de E-elftallen op natuurgras. Bij deze spelers bestaat namelijk het risico dat ze een handvol rubberkorrels in de mond zouden kunnen stoppen en van onze trainers kunnen we onmogelijk verwachten dat ze dit constant in de gaten houden. Van de oudere jeugd en senioren mogen we wel verwachten dat ze hier verstandig mee om te gaan. Al onze andere elftallen kunnen dus gewoon gebruik blijven maken van het prachtige kunstgrasveld in Loil. Dit is ook volgens het advies dat door de KNVB, de gemeente Montferland en het RIVM is afgegeven."

Kurk
Los van de resultaten van alle onderzoeken die nu lopen heeft voorzitter Jos Tiemessen dé oplossing in huis om de discussies over wel of geen gezondheidsrisico's te vermijden. "Vervang de rubberkorrels door kurken en kokos. Dat kost geld ja, maar dan heb je alles opgelost", doet hij een oproep aan de gemeente Doetinchem.