Resistentie bepaalt noodzaak verdere reductie antibiotica

Description

Resistentie bepaalt noodzaak verdere reductie antibiotica

Veehouderij 13 jun 2015

Stichting Autoriteit Diergeneesmiddelen

(SDa) publiceerde in mei

cijfers over het antibioticagebruik

in 2014. Dit najaar komt de SDa

met benchmarkwaarden voor het

gebruik per sector. De afname van

resistentie tegen antibiotica wordt

daarbij leidend. Een gesprek met

directeur Hetty van Beers van de SDa

en voorzitter Dick Heederik van het

expertpanel van de SDa.

Berrie Klein Swormink

Interview

De SDa constateert grote verschillen in antibioticagebruik

tussen bedrijven en het voorschrijfgedrag

van dierenartsen. Wat doet u daaraan?

Van Beers: ‘Bij bedrijven onderscheiden we een

groene, oranje en rode categorie. Bij rood is het

antibioticagebruik onacceptabel; daar zitten

we bovenop. Tot nu toe hebben we nog niets

gedaan met bedrijven in categorie oranje. Daar

moet meer druk op worden gezet.

‘Ook gaan we diepgaander kijken naar oorzaken

waarom sommige bedrijven over een lange periode

meer antibiotica gebruiken dan andere. We

hopen daar door bedrijven te vergelijken beter

de vinger achter te krijgen. De informatie die

ons dat oplevert, kan helpen bij het ondersteunen

van bedrijven om in de groene categorie

terecht te komen.’

Hoe stuurt de SDa bedrijven in de goede richting?

Van Beers: ‘We kijken of we in de toekomst meer

kunnen stimuleren. Een mogelijkheid is om

veehouders die gunstig scoren qua antibioticagebruik

vanuit hun kwaliteitssysteem minder

vaak met controles te confronteren.’

En wat doet de SDa met dierenartsen die te veel

voorschrijven?

Heederik: ‘Betrouwbare cijfers over het voorschrijfpatroon

per dierenarts zijn er nog niet

zo lang. Het vergelijken van het voorschrijfpatroon

van individuele dierenartsen met dat

van collega’s leidt tot nuttige signalen. Ook

bij dierenartsen in het actiegebied gaan we de

druk opschroeven. Het is verder aan stichting

Geborgde Dierenarts om tot actie over te gaan.’

Staatssecretaris Sharon Dijksma (EZ) wil niet sleutelen

aan de doelstelling van 70 procent reductie in

2015. Wat vindt u daarvan?

Van Beers: ‘De overheidsdoelstellingen van 50

procent reductie in 2013 en 70 procent in 2015

zijn generiek. Het is de vraag of een daling naar

70 procent eind 2015 is gerealiseerd. De vraag

is ook of dat voor alle sectoren wenselijk is;

bijvoorbeeld uit de melkveehouderij worden al

zeer lage resistentieniveaus gerapporteerd.

‘De discussie met de overheid zal vooral gaan

over aanvullende maatregelen die nodig zijn

om een aanvaardbare reductie van het antibioticagebruik

te bereiken. Duidelijk moet zijn dat

we niet tegen het gebruik van antibiotica zijn.

Als een dier ziek is door een bacteriële infectie,

moet de veehouder de mogelijkheid hebben om

het dier te behandelen.’

De SDa wil van een reductie in gebruik van antibiotica

naar reductie in resistentie tegen antibiotica.

Wat betekent dat in de praktijk?

Heederik: ‘Het Centraal Veterinair Instituut

(CVI) publiceert jaarlijks cijfers over de ontwikkeling

van de resistentie tegen antibiotica. Wij

hebben de voorschrijfgegevens van antibiotica

LEI (tot 2012)/SDa over meerdere jaren gekoppeld

aan de cijfers van het CVI over de ontwikkeling

van resistentie. We zien sterke relaties

tussen gebruik en resistentie.

‘Overigens zijn we blij dat reductie van het

gebruik ook daadwerkelijk leidt tot minder resistentie.

Als dat niet zo was, dan hadden we met

ons beleid een probleem gehad.

‘We willen de komende maanden komen tot

nieuwe benchmarkwaarden per sector, waarbij

we de ontwikkeling van de resistentie als leidraad

nemen. Omdat je de mate van resistentie

tegen antibiotica niet met een simpel testje op

de boerderij kunt bepalen, blijven we werken

met benchmarkwaarden voor het gebruik van

antibiotica, maar we zorgen voor een heldere

onderbouwing.’

Hoe ver moeten veehouders nog terug met hun antibioticagebruik?

Heederik: ‘Dat is best een ingewikkelde puzzel.

Terug naar een resistentie van nul hoeft niet en

kan niet. Het doel moet zijn: een verdere reductie

van de resistentie in een realistisch tempo

met oog voor de publieke gezondheid. Voor de

komende periode geldt dat het niet kan zijn

dat we veehouders die nu scoren in het groene

gebied ineens weer met de knuppel gaan slaan.

Het is zoeken naar een werkbaar compromis.’

De melkveehouderij scoort het gunstigst voor wat

betreft resistentie tegen antibiotica. Wat betekent

dit voor de normen voor melkveehouders?

Van Beers: ‘De SDa stelt dat het antibioticagebruik

in die sector niet veel lager kan dan nu het

geval is. Overigens mag je op grond van de gunstige

cijfers voor de melkveehouderij niet concluderen

dat melkveehouders het beter doen

dan kalver-, pluimvee- en varkenshouders.

‘Melkveehouders produceren melk. Dat doen

ze met volwassen dieren. In de andere sectoren

is vlees het eindproduct. Dat gebeurt met

jonge dieren die een niet volledig ontwikkeld

immuunapparaat hebben en daardoor kwetsbaarder

zijn voor ziekteverwekkers.’

Waarom zouden andere landen hetzelfde moeten

doen als Nederland?

Heederik: ‘We bepleiten niet dat ieder land onze

aanpak moet kopiëren. Wel is het nodig om ook

in andere EU-lidstaten te komen tot een verantwoord

antibioticagebruik. Allereerst moet de

resistentieproblematiek worden aangepakt uit

oogpunt van volksgezondheid. Ook voor een

eerlijke concurrentie is het nodig dat andere

lidstaten niet onbeperkt antibiotica kunnen toepassen.

Datzelfde geldt voor het behoud van de

motivatie van veehouders en dierenartsen. Overigens

is dat ook niet het geval.

‘Toch maken we ons ook zorgen. Het aantal EUlidstaten

waar sprake is van monitoring van het

antibioticagebruik op bedrijfsniveau is namelijk

op de vingers van één hand te tellen.’