Onderzoek naar luchtvervuiling rond Schiphol is ook voor Eindhoven relevant. - Zorg over ultrafijn stof van luchthaven

Description

Copyright 2014 Wegener NieuwsMedia BV All Rights Reserved Eindhovens Dagblad

18 december 2014 donderdag Eindhoven; Eindhoven noord; Eindhoven oost; Eindhoven noordoost; Eindhoven stad; Eindhoven west; Eindhoven west-zuid; Eindhoven zuid; Helmond; Helmond noord stad; Helmond zuid

OPI_OPINIE

793 woorden

Onderzoek naar luchtvervuiling rond Schiphol is ook voor Eindhoven relevant. - Zorg over ultrafijn stof van luchthaven

BERNARD GERARD

door Bernard Gerard   Op 12 december publiceerden TNO en IRAS (Institute for Risk Assessment Sciences, Universiteit Utrecht) een rapport over het ontstaan van ultrafijn stof op Schiphol en de effecten daarvan op de omgeving (decembernummer tijdschrift Lucht). Hierin zijn ook eerdere metingen betrokken en modelberekeningen uit 2012. Het artikel geeft te denken, niet alleen over Schiphol maar ook over vliegveld Eindhoven.   De resultaten:   als de wind overdag over Schiphol naar de meetlocatie in het Amsterdamse Bos waait (7 km oostelijk van Schiphol), leidt dat daar tot 42.000 deeltjes/cm³. Als de wind niet over Schiphol waait, is die score slechts 14.100. 's Nachts zijn de getallen en hun onderlinge verhouding kleiner.   in Cabauw (40 km zuidelijk) blijkt Schiphol nog meetbaar.   de grootteverdeling van de deeltjes wijst op de verbranding van kerosine. Roet speelt geen grote rol, het hoge zwavelgehalte in kerosine wel.   in 2012 waren 20.000 adressen jaargemiddeld blootgesteld aan twee tot drie keer de regionale achtergrondconcentraties. 66.000 adressen zijn dat als de wind (14 procent van de tijd) over Schiphol naar hun wijk waait.   als de gangbare inzichten in ultrafijn stof ook hier opgaan (wat onzeker is), veroorzaakt dat bij genoemde 20.000 adressen 3 tot 6 procent extra sterfte   De situatie rond vliegveld Eindhoven verschilt niet wezenlijk van die rond Schiphol. Acht ligt op 5 km noordoostelijk van de startbaan en de Achtse Barrier en Prinsejagt op 6 km oostelijk. Het huidige aantal vliegbewegingen (civiel en militair samen) is ongeveer een tiende van dat op Schiphol, waar tegenover staat dat militaire vliegtuigen soms verouderde motoren hebben en het hier minder hard waait.   Een schatting met een kletsnatte vinger leidt tot 3.000 à 5.000 extra deeltjes/cm³ bovenop de achtergrond (standaard in Nederlandse steden circa 10.000/cm³), als de wind overdag over het vliegveld naar de betreffende wijk waait.   Luchtkwaliteitsoverwegingen zijn tot nu toe niet beperkend geweest bij het Eindhovense vliegveld. In bijvoorbeeld het Luchthavenbesluit wordt alleen aandacht besteed aan PM10 en PM2.5 ('gewoon' fijn stof) en stikstofoxides. In die categorieën 'wint' het autoverkeer het van de vliegtuigen.   Het artikel in Lucht eindigt met: "Nader onderzoek naar de gevolgen van de verhoogde blootstelling aan ultrafijn stof rond Schiphol en mogelijk andere luchthavens is dringend geboden."   Dit onderzoek moet ook in Noord-Eindhoven plaatsvinden.   De infrastructuur daartoe bestaat al in Eindhoven. Het AiREAS-project meet al ultrafijn stof met zes meetkastjes, maar doet dat nu vlak langs drukke wegen en/of ver van het vliegveld. Organisaties als TNO, ECN en IRAS zijn al in Eindhoven aanwezig.   De gemeente en de provincie hoeven alleen maar met AiREAS overeen te komen dat een paar kastjes een tijd lang naar geschikte locaties in Noord-Eindhoven verhuizen (of dat er een paar kastjes bij gekocht worden) om het onderzoek te kunnen doen. Een modelberekening bij vliegveld Eindhoven is uitvoerbaar.   AiREAS heeft al eens aan de directeur van het vliegveld gevraagd om een kastje op het bezoekersplatform te mogen ophangen. Dat mocht niet.   Tot nu toe is geluid de belangrijkste milieufactor rond het vliegveld. Dezelfde natte vinger-schatting doet vermoeden dat dat zo blijft. In elk geval is het de enige relevante factor met een wettelijke basis. De zorg vanwege het ultrafijn stof moet dus toegevoegd worden aan de zorg over het geluid. In de komende evaluatie van het Aldersadvies moet dit meegenomen worden.   De concentraties ultrafijn stof zijn het hoogst op en vlakbij het vliegveld zelf. Ze moeten de aandacht krijgen van het personeel van het vliegveld en de omliggende bedrijven. Er wordt al geruime tijd gesproken over nanodeeltjes (ultrafijn stof bestaat uit nanodeeltjes) als ARBO-factor. Niet voor niets steunde de Deense vakbond een onderzoek naar de blootstelling van werknemers aan uitlaatgassen op de vliegvelden van Kopenhagen en Aalborg.   De productie van ultrafijn stof door straalmotoren zou veel lager zijn als kerosine ontzwaveld werd tot het niveau van autobrandstoffen. Kerosine bevat 400 mg/kg zwavel (dat is in de range van ouderwetse rode diesel), moderne autobrandstoffen mogen maar 10 mg/kg bevatten. De zwavel vormt na verbranding druppeltjes zwavelzuur, waaraan gehecht koolstofdeeltjes en organische verbindingen.   Het is de lokale overheid en de provincie niet gegeven de mondiale samenstelling van kerosine vast te stellen. Het zou wel goed zijn als de politieke partijen in deze organen hun invloed gebruikten om de rijksoverheid tot stappen te bewegen.   -   Bernard Gerard is schrijver en secretaris van het Platform De 10 geboden voor Eindhoven Airport en van Milieudefensie Eindhoven.

Is er reden tot zorg over de effecten van ultrafijn stof van Eindhoven Airport op de omgeving, vraagt Bernard Gerard zich af. archieffoto Ronald Otter

18 December 2014