berg, martHet kippenontsmettingsbedrijf Chickfriend is inderdaad in november 2016 genoemd in de anonieme tip aan de Nederlandse voedsel- en warenautoriteit NVWA. Er is toen geen actie tegen dit bedrijf ondernomen. Pas nadat de Belgische autoriteiten in juni vragen hadden gesteld over dit bedrijf, heeft de NVWA onderzoek gedaan naar Chickfriend. Daarbij kwam de eerdere tip niet naar boven.
Door: Gijs Herderscheê 16 augustus 2017, 21:26
Dit schrijven minister Edith Schippers van Volksgezondheid en staatsecretaris Martijn van Dam van Economische Zaken aan de Tweede Kamer. Schippers is verantwoordelijk voor de Volksgezondheid, Van Dam voor de NVWA.
Chickfriend lijkt de veroorzaker van de eiercrisis door het illegale gebruik van het insecticide fipronil in een bestrijdingsmiddel van bloedluizen bij leghenkippen. Daardoor is het gif in eieren en kippen terechtgekomen. Inmiddels zijn 180 bedrijven gesloten, 1,5 miljoen legkippen gedood op 47 bedrijven en miljoenen eieren vernietigd. De schade voor de Nederlandse pluimveesector wordt nu geraamd op 150 miljoen euro.
Informele vraag
De crisis begon na een vraag van de Belgische toezichthouder FAVV aan de NVWA op 19 juni. Toen was in eieren van een Belgisch eibedrijf fipronil gevonden. Dat zou volgens de FAVV veroorzaakt kunnen zijn door twee Nederlandse bedrijven. 'De informele vraag van de FAVV', schrijven Schippers en Van Dam, 'is per mail op inspecteursniveau binnengekomen met het verzoek om informatie over twee bedrijven en is door FAVV niet gemeld via de reguliere meldingssystemen die hiervoor bedoeld zijn.'
De NVWA heeft daarna uitgezocht wat bekend was over deze bedrijven. Van één bedrijf bleek uit de toezichtsystemen dat er regelmatig is gecontroleerd, maar geen overtredingen zijn vastgesteld. Over het tweede bedrijf, Chickfriend, was geen toezichtsinformatie bekend.
Tijdens de interne zoektocht van de NVWA kwam de anonieme melding uit november niet 'naar boven'. Schippers en Van Dam gaan onderzoeken waarom dat niet is gebeurd. Wel schermen ze in hun brief met antwoorden op vragen van Kamerleden over de eiercrisis met een strafrechtelijk onderzoek dat dit voorjaar is gestart. Daardoor zouden ze geen volledige openheid kunnen geven.
Chickfriend werd gesloten nadat was gebleken dat bij bedrijven die zij recentelijk hadden ontsmet, fipronil in de eieren zat. Daarna werden 180 bedrijven die zij dit jaar hadden ontsmet gesloten. Het voorarrest van de twee bestuurders van Chickfriend is dinsdag met twee weken verlengd. Zij zitten vast op verdenking van het in gevaar brengen van de volksgezondheid. Ook de Belgische toeleverancier Poultry-Vision is onderwerp van onderzoek. De Belgische staat kondigde gisteren juridische stappen tegen Chickfriend aan.
EU-norm
In hun brief aan de Kamer verweren Schippers en Van Dam zich tegen de suggestie van toxicologen zoals de Utrechtse hoogleraar Van den Berg, dat de norm voor fipronil in eieren te streng zou zijn. De NVWA hanteert, zo benadrukken Schippers en Van Dam, de Europese norm voor fipronil in eieren. 'Deze norm geldt in de gehele EU.' De norm voor fipronil in eieren is vastgesteld op het laagste niveau dat nog in het laboratorium kan worden gemeten: de bepaalbaarheidsgrens.
Fipronil is toegestaan voor gewassen en dierlijke producten. Voor deze producten geldt een hogere norm. Bij het vaststellen van de norm voor een product, zoals eieren, 'wordt er ook gekeken of de blootstelling uit alle levensmiddelen waarin deze stof kan voorkomen veilig is'.
Eieren waarin fipronil wordt gevonden, mogen niet verhandeld worden. De norm wordt op basis van wetenschappelijk onderzoek van de Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) vastgesteld door de Europese Unie. 'Uitgangspunt hierbij is dat de meest kwetsbare consumenten beschermd worden. Essentieel voor de werking van ons voedselveiligheidssysteem is dat de NVWA strikt handhaaft', schrijven de bewindslieden.