Nederland test al jaren uitlaatgassen op mensen

Description

In Nederland vinden al jarenlang onderzoeken plaats naar het effect van de blootstelling van uitlaatgassen op mensen. Dat zegt Flemming Cassee, inhalatietoxicoloog bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Hij vindt de ophef over het experiment in Duitsland een „storm in een glas water”.

In opdracht van de Duitse auto-industrie hebben mensen en apen in een afgesloten ruimte urenlang uitlaatgassen van dieselauto’s ingeademd. In 2006 deed Cassee samen met de Hogeschool Zuyd in Heerlen een soortgelijk onderzoek. Alleen niet voor de auto-industrie; het RIVM werkt alleen voor overheden. In het onderzoek uit 2006 werden vrijwilligers maximaal twee uur lang blootgesteld aan verdunde uitlaatgassen van een dieselmotor. Het zijn volgens Cassee de uitlaatgassen die je dagelijks inademt in een drukke stad of bij een snelweg.

In de periode 2010–2015 voerde onderzoeker Nicole Janssen voor het RIVM een groot onderzoek uit naar luchtverontreiniging. Vrijwilligers werden vijf uur lang blootgesteld aan de uitlaatgassen langs een drukke snelweg en een andere groep aan luchtverontreiniging in het centrum van Rotterdam. In de afgelopen jaren vond het onderzoek van inhalatietoxicoloog Cassee vooral plaats in Schotland. Niet omdat de regels in Nederland veranderd zijn, maar vanwege de nauwe samenwerking met cardiologen. „Het zijn vooral onderzoeken met hartpatiënten. Wij willen weten welke blootstelling van schadelijke stoffen ze aankunnen.” De vrijwillige proefpersonen in dit soort onderzoeken doen dit ook niet voor het geld, aldus Cassee. Het gaat volgens hem om een paar honderd euro per onderzoek.

Strenge richtlijnen

Cassee benadrukt dat er strenge richtlijnen gelden voor toxicologische onderzoeken. Elk experiment moet langs een medische ethische toetsingscommissie. „Proefpersonen moeten niet ziek worden van onze onderzoeken.” Volgens Cassee behoren dit soort experimenten pas tot het verleden wanneer we allemaal elektrisch gaan rijden.

Ook het vergunningstraject voor proefdieren verloopt volgens een vast traject, zegt proefdierdeskundige Harry Blom. Hij is verbonden aan de instantie voor dierenwelzijn van de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht en houdt intern toezicht op dierproeven. Het gaat dan vooral om medische onderzoeken. „Bijvoorbeeld bij het testen van hartkleppen. Dat wil je liever niet eerst bij mensen doen, dus wordt het eerst getest op schapen en varkens. Dat is qua formaat hart vergelijkbaar met de mens.” In Nederland vinden er jaarlijks ongeveer 500.000 dierproeven plaats. De overheid streeft ernaar om in 2025 de meeste dierproeven te vervangen door innovatief onderzoek.