Lucht in polder en stad even smerig

Description

De Twentsche Courant Tubantia

28 september 2016 woensdag Achterhoek Editie; Almelo Editie; Enschede Editie; Hengelo Editie; Oldenzaal Editie; Tubbergen Editie; West Editie

Algemeen; Blz. 11

801 woorden

Lucht in polder en stad even smerig

GERBEN VAN 'T HOF

Slechte lucht beperkt zich niet tot de stad. Op het platteland ademen mensen minstens zo veel viezigheid in, waarschuwt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in een gisteren verschenen rapport.   Alfons Olde Loohuis zag opvallend veel mensen met longontsteking in zijn praktijk in het Oost-Brabantse Herpen. Hij schreef nogal wat medicijnen voor tegen luchtweginfecties en kreeg patiënten met de chronische longziekte COPD op bezoek. De inmiddels gepensioneerde huisarts en onderzoeker van het Radboudumc zag een verband tussen de aandoeningen en de aanwezigheid van de vele varkenshouderijen in de buurt. "De dieren veroorzaken hoge concentraties fijnstof die een voortdurende aanslag vormen voor de luchtwegen", verzucht Olde Loohuis. "We wijzen altijd naar China omdat de lucht daar zo smerig is. Nou, op sommige plekken is Nederland een klein China."   Wereldwijd ademt 92 procent van de mensen vieze lucht in, schrijft de WHO in een gisteren verschenen rapport. De organisatie schat dat jaarlijks zeker drie miljoen mensen overlijden aan de gevolgen daarvan.   Veehouderij   Vooral in de Aziatische landen is de lucht vele malen smeriger dan de WHO gezond acht. De problemen beperken zich niet tot de miljoenensteden, die vanwege de industrie en het verkeer vaak zijn bedekt onder een dikke laag smog. Op het platteland is de lucht minstens zo smerig, constateert de WHO. In arme landen vormt het koken op houtvuurtjes of het platbranden van landbouwgrond een probleem. In rijke landen is de luchtkwaliteit op het platteland soms beneden peil door de veehouderij.   Nederlandse boeren houden op een klein oppervlak 130 miljoen landbouwdieren. "Daarbij komen stofdeeltjes vrij die diep doordringen in de longen. Met die deeltjes reizen ook bacteriën mee", waarschuwt Olde Loohuis. "Besmettingen met MRSA, E. coli en Q-koorts zijn allemaal in verband te brengen met wonen op het platteland. Het verplaatsen van boerderijen of goede luchtfilters in de stallen kan al veel problemen voorkomen. Maar niet iedere boer heeft geld voor zulke apparatuur."   De longfunctie van omwonenden in een gebied met grote aantallen koeien, kippen en varkens, neemt met 2 tot 5 procent af, bleek uit een recent verschenen, driejarig onderzoek van het RIVM, NIVEL en de universiteiten in Utrecht en Wageningen. Rond de 2.500 mensen in Noord-Brabant en Limburg deden eraan mee. Ze stonden bloed en neusslijm af en ook hun longen werden onderzocht.   Los van fijnstof vormt de ammoniakuitstoot in de landbouw een probleem. Ammoniak komt vrij uit de mest van de dieren en reageert in de lucht met stikstofdioxiden uit het verkeer en de industrie. "De samengeklonterde stofdeeltjes verplaatsen zich over het hele land. Overal zijn gezondheidseffecten daarvan te verwachten, dus ook in de steden."   De WHO gebruikt satellietdata en meetgegevens van 3.000 locaties wereldwijd om te bepalen hoeveel fijnstof in de lucht zit. Verspreid over Nederland staan bijna 100 meetpalen. "Drukke wegen, een snelweg waar 130 mag worden gereden of een industriegebied leveren standaard meer luchtvervuiling op. In de stad vormt roet een probleem, op het platteland zijn het andere deeltjes. Gemiddeld genomen is er geen verschil tussen de luchtkwaliteit in de stad en op het platteland", stelt ook Anna Knol van Milieudefensie.   Europese norm   Op de meeste plekken voldoet Nederland netjes aan de Europese eisen. De normen die de WHO hanteert, zijn twee keer zo streng.   Knol verwacht dan ook niet dat het nieuwe WHO-rapport veel zal veranderen in Nederland. "Mensen maken zich ook niet zo druk om luchtvervuiling. Ze merken dat hun vinger zwart wordt als ze hem over de vensterbank halen, maar verder is moeilijk te zien hoe vies de lucht is. Als de buurman overlijdt aan hart- en vaatziekten, denk je dat het komt omdat hij zo veel frikandellen at. Maar het kan net zo goed zijn gekomen doordat hij jarenlang slechte lucht heeft ingeademd. In de discussies over luchtvervuiling zeggen mensen al snel: 'vroeger was de lucht veel viezer' of 'elders op de wereld is de lucht veel smeriger'. Het is allebei waar. Maar dat betekent niet dat de lucht bij ons schoon is."   De WHO adviseert een veel lagere concentratie van ultrafijn fijnstof (in vaktermen: 10 µg/m³ PM2,5 fijnstof) om een echt gezonde leefomgeving te garanderen. Dat is de helft van de EU-norm die nu in   Europa, en dus ook in   Nederland, gehanteerd wordt.   Wat zou de strengere WHO-norm voor gevolgen hebben voor de gezondheid en levensverwachting van Nederlanders?   drie maanden extra levensduur gemiddeld per persoon   800 minder vroegtijdige doden   800 minder geboortes met laag geboortegewicht (lichter dan 2.500 gram)   1.700 minder ziekenhuisspoedopnames ten gevolge van luchtwegen, hart- en vaataandoeningen   175.000 minder dagen met astmaklachten bij kinderen   1.500.000 dagen minder ziekteverzuim   Nog veel te veel fijnstof

27 September 2016