Een risico voor de pasgeborene

Description

Copyright 2016 NRC Media B.V. All Rights Reserved NRC.NEXT

8 maart 2016 dinsdag

binnenland; Blz. 10-11

821 woorden

Een risico voor de pasgeborene

Door onze redacteur Arjen Schreuder

Gif   Het zit in allerlei producten, tot en met kassabonnen. Maar nu wordt de veiligheid van bisfenol A betwist. De toxicoloog: verlaag de norm.   Amsterdam. Paniek is onwenselijk. Er is geen acute narigheid te verwachten als Europa niet onmiddellijk de normen verlaagt voor de blootstelling aan de veel toegepaste chemische stof bisfenol A (BPA). ,,Maar er zijn wel signalen om in te grijpen. Vooral voor de ongeborene en het jonge kind", zegt Aldert Piersma, hoogleraar reproductietoxicologie aan de Universiteit Utrecht en onderzoeker bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).   Bisfenol A wordt gebruikt om plastics harder te maken en materialen te beschermen. Het wordt toegepast in heel veel producten: bouwmaterialen en elektronica, implantaten en tandheelkundige materialen, flessen en voedselblikjes, in speelgoed, in kassabonnen en parkeertickets.   De stof is ook bij geringe blootstelling mogelijk schadelijker dan tot nu toe is aangenomen. Uit recent onderzoek blijkt dat blootstelling niet alleen bij hoge doseringen schade kan veroorzaken aan lever en nieren, maar dat ook kleine hoeveelheden het immuunsysteem van jonge kinderen kunnen aantasten. ,,Daardoor hebben kinderen mogelijk meer kans voedselintoleranties te ontwikkelen en kunnen ze gevoeliger worden voor infectieziekten", aldus het RIVM.   De norm voor blootstelling, schrijven de onderzoekers in een advies aan minister Schippers (Volksgezondheid, VVD) zou ,,heroverwogen" moeten worden om effecten uit te sluiten op het immuunsysteem.   Onderzoeker Piersma: ,,Een immuunsysteem dat nog in een staat van ontwikkeling verkeert, zoals bij jonge kinderen, is gevoeliger dan een systeem dat al is ontwikkeld."   Als deze kinderen worden blootgesteld aan veel bisfenol A, kunnen ze in de gevarenzone komen. Een veilige norm zou scherper moeten zijn dan de huidige Europese. ,,Je zou deze studies moeten betrekken bij de honderden studies die er al zijn verschenen, en dan nadenken over verlaging van de norm", aldus Piersma.   Minister Schippers wil zich, in reactie op het advies, inspannen voor verlaging van de Europese norm. Ook wil ze ziekenhuizen stimuleren de blootstelling aan deze toxische stof tijdens medische behandelingen te verminderen. ,,Ik ga met de ziekenhuizen en relevante beroepsverenigingen afspraken maken over het op een verantwoorde manier terugdringen van de blootstelling aan BPA op de kinderafdelingen en intensive care units voor pasgeborenen", schrijft de minister aan de Tweede Kamer. Ook wil ze voorlichting geven aan zwangere vrouwen, jonge moeders en andere consumenten.   ,,Een reële reactie van de minister", zegt Piersma.   Eenduidige maatregelen als een verbod zijn volgens hem lastig. ,,Je kunt deze stof niet in alle gevallen zomaar verbieden. In ziekenhuizen liggen kinderen aan infuusapparatuur met bisfenol A. Dat geldt ook voor kinderen in een couveuse. Die infusen zijn van levensbelang. Als je die afkoppelt, is het middel erger dan de kwaal." Over vervangende stoffen is onvoldoende bekend. Het zou al helpen, zegt Piersma, als producenten garanderen dat er minder bisfenol A kan ,,lekken" uit de plastic producten.   De levensmiddelenbranche reageert wat terughoudend op het rapport. Philip den Ouden, directeur van de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie: ,,Wij produceren volgens normen die de Europese autoriteit voor voedselveiligheid EFSA veilig acht. Als er nu nieuwe inzichten zijn, moeten die nader worden onderzocht."   Martin van den Berg, hoogleraar toxicologie aan de Universiteit Utrecht, was vorige week tegenover deze krant stelliger. Hij noemde het ,,heel bijzonder" dat het RIVM en de minister maatregelen willen. ,,Dat zeggen wij al een paar jaar." En hij adviseert, als steun voor onder anderen zwangere vrouwen en moeders van jonge kinderen, dat fabrikanten op etiketten aangeven dat een bepaald product ,,BPA-vrij" is.   Het Voedingscentrum vindt het ,,niet gemakkelijk" een eenvoudig advies te geven over bisfenol A. ,,Waarin het precies zit en hoeveel is nog niet duidelijk", aldus de website.   Enkele Europese landen namen al maatregelen. Zo geldt sinds vorig jaar in Frankrijk, na veel politiek gekrakeel, een verbod op bisfenol A in alle materialen die in contact komen met voedingsmiddelen.   RIVM Onderzoek naar gif bij Dupont   Het RIVM gaat onderzoek doen naar de uitstoot van C8 bij chemiebedrijf Dupont in Dordrecht. Die stof, mogelijk giftig, is nodig voor de productie van teflon. Het onderzoek moet duidelijk maken welke gezondheidseffecten de jarenlange uitstoot voor mens en milieu heeft gehad. Teflon wordt gebruikt voor antiaanbaklagen in pannen.   C8 werd bij Dupont geproduceerd van 1967 tot 2013. Bij werknemers zouden decennialang extreem hoge concentraties giftig materiaal in het bloed zijn gevonden, meldde het AD zaterdag. Dat bleek uit medische onderzoeken die het bedrijf liet uitvoeren, aldus de krant, die zich baseert op interne documenten van Dupont.

7 March 2016