Dordtse fabriek stoot giftige stof uit

Description

de Volkskrant

20 juli 2016 woensdag

Ten Eerste; Blz. 1

682 woorden

Dordtse fabriek stoot giftige stof uit

VAN ONZE VERSLAGGEVERS ROBERT VAN DER NOORDAA, JONATHAN WITTEMAN

De Dordtse teflonfabriek van het Amerikaanse Chemours (voorheen DuPont) stoot een kankerverwekkende chemische stof uit die volgens toxicologen de gezondheid van werknemers en omwonenden bedreigt. De stof, GenX, veroorzaakte in laboratoriumtests onder meer kanker, nierziekten, leverschade en vruchtbaarheidsproblemen bij ratten en muizen.

Toxicologen: teflonproducent moet onmiddellijk stoppen met kankerverwekkend GenX     Toxicologen roepen Chemours op onmiddellijk te stoppen met GenX, dat via de fabrieksschoorstenen op woonwijken van Sliedrecht en Dordrecht neerdaalt. 'Je kunt dit soort gif niet zomaar uitstrooien over woonwijken', zegt hoogleraar toxicologie Jacob de Boer van de Vrije Universiteit. Chemours ontkent dat GenX kankerverwekkend is en stelt dat de resultaten van de laboratoriumtests niets zeggen over de gezondheidsrisico's voor mensen.   Chemours gebruikt GenX sinds 2012 in Dordrecht bij de productie van teflon, dat onder meer in anti-aanbaklagen, pizzadozen, flosdraad en computerkabels zit. Het bedrijf stapte destijds over op GenX omdat dit een veilig alternatief zou zijn voor het kankerverwekkende perfluoroctaanzuur (PFOA, ook wel C8). Justitie is onlangs een strafrechtelijk onderzoek begonnen naar de PFOA-uitstoot van de fabriek. Chemours wil niet zeggen hoeveel GenX de teflonfabriek uitstoot en volgens de vergunning mág uitstoten. Het bedrijf verwijst naar de Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid (OZHZ). Die behandelt de vergunning als vertrouwelijk en wil geen inzage geven. Op een voorlichtingsavond voor omwonenden in april vertelde de OZHZ dat GenX 'minder toxisch' is en zich niet ophoopt in het lichaam. Ook Chemours stelt dat GenX het lichaam 'zeer veel sneller verlaat dan PFOA - dan moet je denken aan uren versus jaren', aldus een woordvoerder. Maar het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) vindt het na eigen onderzoek 'aannemelijk' dat GenX giftig is voor mensen en bovendien slecht afbreekbaar. Het RIVM acht het bovendien te vroeg voor conclusies over de mate waarin GenX zich ophoopt in het lichaam. De provincie Zuid-Holland, verantwoordelijk voor het verstrekken van vergunningen en voor het toezicht op chemische bedrijven, zegt niet in te grijpen bij Chemours omdat GenX nog niet op de Europese lijst met zeer zorgwekkende stoffen staat. 'Destijds hebben we ook het gebruik van PFOA toegestaan, omdat dit nog niet op de lijst stond. PFOA staat daar inmiddels wel op, maar nu gebruikt Chemours dat niet meer', aldus een woordvoerder. PFOA kan bij mensen onder meer lever-, teelbal-, nier- en blaaskanker veroorzaken. DuPont was daarvan op de hoogte, maar nam tot 2012 geen maatregelen. In de VS lopen circa 3.500 rechtszaken van oud-werknemers en omwonenden die zeggen dat ze ziek geworden zijn door de PFOA-uitstoot van DuPont. Het AD ontdekte eerder deze maand dat oud-werknemers van de Dordtse fabriek jaren na hun pensionering nog altijd gevaarlijke PFOA-concentraties in hun bloed hebben. Justitie doet ook onderzoek naar de Dordtse lycrafabriek van DuPont. Zeker 33 vrouwelijke werknemers kregen doodgeboren baby's, miskramen, baarmoederhalskanker of kinderen met afwijkingen nadat ze waren blootgesteld aan het oplosmiddel dimethylacetamide (DMAc), bleek onlangs uit onderzoek van EenVandaag. Ter vervanging van PFOA introduceerde DuPont in 2010 GenX, dat een 'gunstiger toxicologisch profiel' zou hebben. 'Maar GenX is bijna identiek aan PFOA', zeggen de Zürichse toxicoloog Martin Scheringer en zijn collega Zhanyun Wang, die gespecialiseerd zijn in de gezondheidseffecten van chemicaliën. 'GenX heeft toxicologisch gezien precies dezelfde eigenschappen als PFOA,' zegt ook hoogleraar Martin van den Berg van de Universiteit Utrecht. Chemours stelt in een reactie dat de blootstelling aan GenX van werknemers of omwonenden 'heel ver onder de niveaus ligt waarop eventuele effecten zijn waargenomen in de laboratoriumtesten'. Toxicoloog Van den Berg noemt deze redenering onzinnig. 'Het sterkste bewijs dat GenX en PFOA identiek zijn, is dat in de diertesten bij dezelfde concentraties dezelfde gezondheidseffecten optraden, waaronder kankergezwellen. Toxicologisch zijn de stoffen dan vergelijkbaar, waardoor Chemours onmogelijk kan claimen dat het met GenX een goed alternatief heeft gevonden.' pagina 13 In Sliedrecht: wat vinden de omwonenden van de teflonfabriek ervan?   Je kunt dit soort gif niet zomaar uitstrooien over woonwijken