Chemie heeft vrij spel door onkunde en gebrek aan regels

Description

De Twentsche Courant Tubantia

22 april 2017 zaterdag Achterhoek Editie; Almelo Editie; Enschede Editie; Hengelo Editie; Oldenzaal Editie; Tubbergen Editie; West Editie

Algemeen; Blz. 7

666 woorden

Chemie heeft vrij spel door onkunde en gebrek aan regels

INGRID DE GROOT PETER GROENENDIJK

Chemiebedrijf Chemours ligt aan de ketting. Maar daarmee is het probleem niet opgelost, zeggen deskundigen: de chemische sector stoot nog veel meer riskante stoffen in het milieu. 'Het is een treurige situatie.'

Nieuwe chemische stoffen vragen om betere controle     De dag is wel eens beter begonnen bij Chemours. Het chemiebedrijf in Dordrecht kreeg gisteren te horen dat de norm voor het lozen van de omstreden stof GenX wordt teruggebracht van 6.400 kilo naar 2.035 kilo per jaar. Of de productie van Teflon met deze strakke regels bedrijfseconomisch nog rendabel is? ,,Ja'', zegt Jeroen Bruning van Chemours. ,,Maar we houden ons bij Chemours natuurlijk wel bezig met de vraag hoe wij rendabel én met oog voor milieu en veiligheid kunnen blijven produceren.'' De provincie draait de duimschroeven aan, op dringend verzoek van het regionale drinkwaterbedrijf, dat vorige week stelde dat de kwaliteit van het drinkwater in gevaar kan komen. Maar is het probleem daarmee opgelost? Nee, blijkt uit een rondgang langs deskundigen en betrokkenen. De chemische sector loost elke dag veel meer stoffen in het water en de lucht, waarvan we niet precies weten wat ze met de volksgezondheid doen. ,,Het is een treurige situatie'', zegt Jacob de Boer, hoogleraar milieuchemie en toxicologie aan de VU. ,,Bedrijven werken met allerlei stoffen waarvan de effecten onduidelijk zijn, en wij lopen er als wetenschap achteraan. De zaak rond Dupont en Chemours moet een voorbeeldfunctie krijgen, het is veel groter dan deze kwestie alleen.'' De koepel van drinkwaterbedrijven is het met hem eens: chemische bedrijven zouden pas vergunningen moeten krijgen als duidelijk is wat de eigenschappen van de geloosde stoffen zijn.   ,,Ze moeten vooraf worden getoetst, niet achteraf'', stelt woordvoerder Patricia van der Linden. ,,Dat klinkt logisch, maar dat is het in de praktijk niet.'' De oplossing is niet zo eenvoudig als ze klinkt, waarschuwt milieuhoogleraar Annemarie van Wezel. Ook zij is kritisch op de huidige regelgeving. ,,Er komen elke dag honderden nieuwe chemische stoffen bij, in steeds hoger tempo. Dat zijn allemaal stoffen waar we als samenleving om vragen. Maar de regelgeving is er niet op toegerust.'' Risico's   Hoe de praktijk nu werkt: een chemisch bedrijf als Chemours dat met een nieuwe stof wil gaan werken, moet die registreren in een Europees registratiesysteem, en daarbij vermelden wat er bekend is over de gevolgen. ,,De bedrijven moeten zelf bepalen of een stof veilig gebruikt kan worden'', zegt directeur Jack de Bruijn van de European Chemichals Agency (ECHA). ,,Het leggen van de verantwoordelijkheid bij het bedrijfsleven brengt uiteraard risico's met zich mee.'' En het kan anders, stelt hoogleraar Van Wezel. ,,De overheid kan de industrie bijvoorbeeld verplichten om zelf metingen te gaan uitvoeren naar wat ze precies in het milieu lozen. Andere sectoren moeten nu aan veel strengere voorwaarden voldoen dan de chemie.'' Toxicoloog Martin van den Berg van de Universiteit Utrecht vreest dat het probleem veel dieper zit. ,,Bij de ministeries is amper nog tijd om kennis op peil te houden en kritisch onderzoek naar nieuwe stoffen te doen. En nieuwe regels komen er ook niet zomaar: de lobby van de chemische industrie is massaal en ijzersterk. Als ik op een seminar spreek voor Europarlementariërs, is minstens de helft van de zaal gevuld met lobbyisten uit het bedrijfsleven.'' En de bedrijven zelf? Die begrijpen de onrust, maar vinden de regels streng genoeg. ,,Het is absoluut niet zo dat chemiebedrijven maar wat doen'', zegt directeur Colette Alma van de vereniging van chemische bedrijven (VNCI). ,,In Nederland hebben we terecht strenge procedures voor het krijgen van vergunningen. We moeten bij aanvraag aangeven welke stoffen in welke hoeveelheden nog in het oppervlaktewater terechtkomen, en met welke effecten.'' Maar ook de chemische industrie proeft de onrust, en wil daar iets aan doen. ,,Wij bepleiten bij het ministerie een onafhankelijke analyse van alle meetgegevens over de kwaliteit van het oppervlaktewater. We willen onrust te allen tijde wegnemen.''   De chemie moet vooraf worden getoetst, niet achteraf zoals nu   Het is absoluut niet zo dat de chemiebedrijven maar wat doen

De installaties van het omstreden chemische bedrijf Chemours in Dordrecht.