Blijf op de hoogte
Iedere dag rond lunchtijd het belangrijkste nieuws van de ochtend, de mooiste fotografie en het gesprek van de dag? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
Het zal veel jonge ouders bekend voorkomen: op enig moment staan de grootouders van hun kinderen op de stoep met tonnen oude Lego. Met een beetje geluk hebben ze ook nog plastic dino's, boerderijdieren, gekleurde kralen en ander gebruikt speelgoed van zolder gehaald.
Probleem is dat zulk tweedehands plastic speelgoed soms grote hoeveelheden schadelijke zware metalen en broom bevat, schrijft Andrew Turner van de Universiteit van Plymouth in een artikel in wetenschappelijk tijdschrift Environmental Science & Technology. Turner onderwierp 197 gebruikte stukken speelgoed aan een specifiek onderzoek, röntgenfluorescentiespectroscopie, op zoek naar arseen, barium, cadmium, lood, chroom, antimoon, selenium en kwik.
Broom
Van de 26 op die manier geteste voorwerpen bleken acht de regels voor migratie van gevaarlijke elementen te overschrijden
Blootstelling aan zware metalen zou kunnen leiden tot schade aan het zenuwstelsel en de hersenen en tot aantasting van de nieren en de lever. De stoffen werden in het verleden vaak gebruikt om plastic kleur te geven. Het gebruik in speelgoed werd in 1988 met een Europese richtlijn aan banden gelegd. Die werd in 2009 aangescherpt.
Turner onderzocht het gebruikte speelgoed ook op sporen van broom, dat wordt gebruikt in vlamvertragers in consumentenelektronica. Volgens de onderzoeker is het aannemelijk dat broom via hergebruikt plastic uit elektronisch afval in het kinderspeelgoed is gekomen. Dat oudere plastic voorwerpen zware metalen kunnen bevatten, is op zichzelf niet nieuw.
Zoutzuuroplossing
Eenmalige overschrijding betekent nog geen gezondheidsschade
Turner onderwierp een deel van het speelgoed ook aan proeven om de zogeheten migratie vast te stellen: de mate waarin schadelijke elementen vrijkomen in de spijsvertering. Het speelgoed, onder meer afkomstig van een kinderdagverblijf, scholen en families in de omgeving van Plymouth, werd daarvoor twee uur geweekt in een zoutzuuroplossing van 37 graden.
Van de 26 op die manier geteste voorwerpen bleken acht de regels voor migratie van gevaarlijke elementen te overschrijden. Verschillende rode en gele Legoblokjes overschreden de norm zelfs met een factor tien.
Risico is klein
Enige relativering van de uitkomsten lijkt desalniettemin op zijn plaats, zegt toxicoloog Aldert Piersma van het RIVM, als bijzonder hoogleraar verbonden aan de Universiteit Utrecht. 'De kans dat een jong kind een keer een Legosteentje inslikt, is al klein, maar in het onderzoek vonden ze ook overschrijdingen bij twee meetlinten en plastic dino's. Ik weet zo snel geen scenario waarbij die in de maag terecht kunnen komen.'
En mocht het toch gebeuren, dan ziet Piersma niet ogenblikkelijk reden tot grote zorg. 'Zo'n norm is bedoeld voor dagelijkse blootstelling en houdt behoorlijk wat slagen om de arm. Eenmalige overschrijding betekent nog geen gezondheidsschade.'